1. Stowarzyszenie Romów w Polsce
    1. Historia i misja
    2. Władze
    3. Romski Instytut Historyczny
    4. The Fight Against Antisemitism in Poland: Monitoring, Intervention, Education
    5. Projekty
    6. Mobilne Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów
    7. Centrum Porad - FIO
    8. Dzielmy się doświadczeniami
    9. Podnoszenie kwalifikacji i zatrudnienie drogą do integracji
    10. Po obu stronach Karpat
    11. Polsko - Słowackie warsztaty
    12. Media o nas
  2. Aktualnie
  3. Romowie
    1. Historia
    2. Tradycja i Kultura
    3. Współczesność
      1. "Cygan ze strachu, Rom z dumy" - Katarzyna Marwicz w rozmowie z Marcinem Kołodziejczykiem, dziennikarzem tygodnika "Polityka", nagrodzonym za tekst o Romach w Rumunii.
      2. Delegacja Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów oraz Niemieckiego Związku Piłki Nożnej na Węgrzech 26-28.10.2009 - sprawozdanie z pobytu.
      3. Romowie w Polsce
      4. Szczyt Unii Europejskiej w sprawie Romów
      5. Postawy wobec Romów w Polsce, Czechach, na Węgrzech i Słowacji
    4. Artykuły i Raporty
      1. Raporty
      2. Raport "Romowie na rynku pracy" [PDF]
      3. Raport pt. Funkcjonowanie poznawcze dzieci romskich uczęszczających do szkół podstawowych specjalnych i masowych - konteksty społeczne [PDF]
      4. Raport Romowie - Bezrobocie [PDF]
      5. Rzucając wyzwanie przymusowej sterylizacji kobiet romskich w Czechach- źródło ERRC http://www.errc.org/cikk.php?cikk=2228, tłumaczenie Małgorzata Kołaczek
      6. Romowie. Rozprawa o poczuciu wykluczenia- Marian Grzegorz Gerlich, Roman Kwiatkowski
      7. Wykuwanie pamięci. Kilka uwag na temat wystawy ”Zagłada Romów Europejskich oraz Rasizm we Współczesnej Europie” - Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Marek Isztok
      8. Mass media jako czynnik wpływający na integrację społeczną Romów – przypadek Polski, Węgier, Słowacji- Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Małgorzata Kołaczek
      9. Pomoc dla Romów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Szanse i zagrożenia
      10. Romowie na rynku pracy – badania i raport
  4. Romski Holokaust
    1. Informacje historyczne
      1. Początek represji antyromskich po dojściu nazistów do władzy w Niemczech
      2. Początek "ostatecznego rozwiązania" kwestii romskiej
      3. Eksterminacja Romów w okresie II wojny światowej w okupowanych krajach Europy
      4. Syndrom Holokaustu
    2. Świadkowie Holokaustu
    3. Relacje świadków
      1. Franz Wirbel
      2. Szmyt Władysław
      3. Edward Paczkowski
      4. Edward Kwiatkowski
      5. Anna Kwiatkowska
      6. Aleksy Kozłowski
      7. Władysława Jaglenicz
      8. Leokadia Jaworska
      9. Elizabeth Guttenberger
      10. Ryszard Głowacki
      11. Helmut Clemens
      12. RELACJE VIDEO
    4. Skany dokumentów
      1. Świadectwa
    5. Dzień pamięci o zagładzie Romów
      1. Kalendarium upamiętniania holokaustu Romów i Sinti przez Stowarzyszenie Romów w Polsce - lata 1993-2012
      2. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów- PROKLAMACJA
      3. 65 rocznica likwidacji tzw. Zigeunerlager – obrona pamięci dla lepszej przyszłości
      4. Relacja z 65. rocznicy likwidacji tzw. Zigeunerlager [VIDEO]
    6. Spotkania ze świadkiem
      1. Spotkania ze świadkiem
      2. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.1
      3. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.2
  5. Edukacja i Kultura
    1. Działalność edukacyjna SRwP
      1. Edukacja
      2. Oferta spotkań edukacyjnych Stowarzyszenia Romów w Polsce
    2. Dialog-Pheniben
    3. Spotkania edukacyjne
    4. Wystawy
      1. Wystawa stała
    5. Publikacje
  6. Video
  7. Galeria
  8. Polecamy
  9. Dialog- Pheniben
  10. Akcja Reinhardt
    1. Romowie stawali się elementem europejskiej układanki etnicznej od X w.
    2. Ustawy Norymberskie składały się z dwóch aktów prawnych: „Ustawy o ochronie niemieckiej krwi i honoru” oraz „Ustawy o obywatelstwie Rzeszy”
    3. Zagłada Romów na terenach okupowanych przez Niemcy.
    4. Zakończenie
    5. Główne cele projektu: Romowie jako ofiary Akcji Reinhardt.
    6. Rezultaty kwerendy archiwalnej
    7. Rezultaty kwerend archiwalnych
    8. Polskie publikacje i działania upamiętniające dotyczące zagłady Romów – w kontekście międzynarodowym.
    9. Auschwitz-Birkenau: działalność Muzeum i Stowarzyszenia Romów w Polsce.
    10. Obozy związane z Akcją Reinhardt
    11. Działalność na rzecz pamięci
    12. Miejsca masowych egzekucji Romów w Polsce południowej. Analiza wybranych lokalizacji.
    13. Dwa pomniki. Estetyka i polityka romskiej pamięci.
    14. Kwerenda z zasobie archiwalnym Geheime Staatspolizei – Staatspolizeistelle Trier
    15. Kwerenda w zasobie archiwalnym ITS – Bad Arolsen
    16. Przypadki indywidualne.
    17. Przebieg zagłady: analiza wybranych przypadków
    18. Poszukiwania miejsc pamięci i ich upamiętnień.
  11. E-Lekcje
 

Władysława Jaglenicz

Relacja spisana dla Romskiego Instytutu Historycznego dnia 3 września 1998 roku.

Nazywam się Jeglenicz Władysława z domu Iglenic, urodziłam się 17 lipca 1935 roku we Lwowie. Moi rodzice to Karol i Zofia Ciechowicz. Wydarzenia z czasów II wojny światowej znam z opowiadań rodziny a przede wszystkim z opowiadań mamy i moich wspomnień. Przed wojną nie prowadziliśmy wędrownego trybu życia, lecz mieszkaliśmywe Lwowie przy ulicy Żółkiewskiej. Moja rodzina należała do nielicznych wykształconych przed wojna Romów. Wszyscy w domu umieli czytać i pisać. Kiedy wybuchła wojna z Niemcami ojciec jako oficer Wojska Polskiego brał w niej czynny udział, ale był ranny, dostał się do niewoli niemieckiej i przebywał w obozie jenieckim. Matka do dnia dzisiejszego zachowała jego listy z obozu. W naszym domu we Lwowie mieszkaliśmy do końca 1941 roku, wtedy to zapewne w wyniku naszego pochodzenia, zostaliśmy aresztowani i popędzeni do getta na terenie miasta. Matka podejrzewała też, że ktoś nas wydał, bo jako rodzina majętna mieliśmy zazdrosnych sąsiadów, cóż to była wojna. Pobyt w getto to był koszmar, który trwał przez prawie rok czasu. Matka ciężko pracowała. Mną opiekowali się wtedy inni Cyganie, matka wspominała rodzinę Dolińskich, Korsunów i Gomanów. Opiekowała się mną i innymi dziećmi też pewna Żydówka, do czasu, gdy nie zabrali jej do obozu koncentracyjnego. Ludzie pracowali przy budowie torów kolejowych i dróg. Pracowali w getto i poza nim. Getto to był jeden wielki obóz pracy i przytułek dla umierających z głodu, chorób i wycieńczenia ludzi. Żydzi z niego z reguły nie uciekali, bo dokąd, więcej szans mieli Cyganie, dlatego przez cały czas dochodziło do ucieczek z getta. Jednym ze sposobów było przekupienie niemieckiego lub ukraińskiego strażnika, co często się udawało. My też tak zrobiliśmy. Było to o tyle łatwiejsze, że dalsza rodzina ojca, która nie uważano za cygańską, choć faktycznie taka była, nadal mieszkała we Lwowie. Pewnej nocy, przedostaliśmy się do miasta i z pomocą rodziny ukryliśmy się w nim. Matka zdobyła papiery i pracowała w fabryce. Nikt nas nie rozpoznał do końca wojny, w ten sposób doczekaliśmy jej końca. W 1944 roku wyzwolili miasto Sowieci. Lecz komuniści po pewnym czasie wysiedlili nas z pozostałymi rodzinami, przeważnie na zachodnie tereny Polski. Niestety do Lwowa już nie wróciliśmy. Straciliśmy na zawsze nasz dom, majątek i nasze miasto. Po wyzwoleniu mieszkaliśmy w Zamościu, Nowym Tomyślu, Gorzowie Wlkp. i innych miastach w Polsce, potem osiedliliśmy się w Toruniu, gdzie wraz z matką mieszkam do dziś. Ojciec po wojnie wrócił z niewoli.
   
Na tym relację zakończono.

Relację sporządziła : Ewelina Ferko                        

Relacje złożyła: Władysława Jeglenicz

Romski Instytut Historyczny

Najnowsze w galerii

Napisz do redakcji

Stowarzyszenie Romów w Polsce
ul. Berka Joselewicza 5
32-600 Oświęcim
tel. 0 33 8426989
e-mail: 17421453@pro.onet.pl; stowarzyszenie@romowie.net
Licznik odwiedzin: 512 418 osób
Realizacja: HEXADE.COM (Grafik, projektant, webdesigner)