1. Stowarzyszenie Romów w Polsce
    1. Historia i misja
    2. Władze
    3. Romski Instytut Historyczny
    4. The Fight Against Antisemitism in Poland: Monitoring, Intervention, Education
    5. Projekty
    6. Mobilne Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów
    7. Centrum Porad - FIO
    8. Dzielmy się doświadczeniami
    9. Podnoszenie kwalifikacji i zatrudnienie drogą do integracji
    10. Po obu stronach Karpat
    11. Polsko - Słowackie warsztaty
    12. Media o nas
  2. Aktualnie
  3. Romowie
    1. Historia
    2. Tradycja i Kultura
    3. Współczesność
      1. "Cygan ze strachu, Rom z dumy" - Katarzyna Marwicz w rozmowie z Marcinem Kołodziejczykiem, dziennikarzem tygodnika "Polityka", nagrodzonym za tekst o Romach w Rumunii.
      2. Delegacja Centralnej Rady Niemieckich Sinti i Romów oraz Niemieckiego Związku Piłki Nożnej na Węgrzech 26-28.10.2009 - sprawozdanie z pobytu.
      3. Romowie w Polsce
      4. Szczyt Unii Europejskiej w sprawie Romów
      5. Postawy wobec Romów w Polsce, Czechach, na Węgrzech i Słowacji
    4. Artykuły i Raporty
      1. Raporty
      2. Raport "Romowie na rynku pracy" [PDF]
      3. Raport pt. Funkcjonowanie poznawcze dzieci romskich uczęszczających do szkół podstawowych specjalnych i masowych - konteksty społeczne [PDF]
      4. Raport Romowie - Bezrobocie [PDF]
      5. Rzucając wyzwanie przymusowej sterylizacji kobiet romskich w Czechach- źródło ERRC http://www.errc.org/cikk.php?cikk=2228, tłumaczenie Małgorzata Kołaczek
      6. Romowie. Rozprawa o poczuciu wykluczenia- Marian Grzegorz Gerlich, Roman Kwiatkowski
      7. Wykuwanie pamięci. Kilka uwag na temat wystawy ”Zagłada Romów Europejskich oraz Rasizm we Współczesnej Europie” - Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Marek Isztok
      8. Mass media jako czynnik wpływający na integrację społeczną Romów – przypadek Polski, Węgier, Słowacji- Joanna Talewicz-Kwiatkowska, Małgorzata Kołaczek
      9. Pomoc dla Romów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Szanse i zagrożenia
      10. Romowie na rynku pracy – badania i raport
  4. Romski Holokaust
    1. Informacje historyczne
      1. Początek represji antyromskich po dojściu nazistów do władzy w Niemczech
      2. Początek "ostatecznego rozwiązania" kwestii romskiej
      3. Eksterminacja Romów w okresie II wojny światowej w okupowanych krajach Europy
      4. Syndrom Holokaustu
    2. Świadkowie Holokaustu
    3. Relacje świadków
      1. Franz Wirbel
      2. Szmyt Władysław
      3. Edward Paczkowski
      4. Edward Kwiatkowski
      5. Anna Kwiatkowska
      6. Aleksy Kozłowski
      7. Władysława Jaglenicz
      8. Leokadia Jaworska
      9. Elizabeth Guttenberger
      10. Ryszard Głowacki
      11. Helmut Clemens
      12. RELACJE VIDEO
    4. Skany dokumentów
      1. Świadectwa
    5. Dzień pamięci o zagładzie Romów
      1. Kalendarium upamiętniania holokaustu Romów i Sinti przez Stowarzyszenie Romów w Polsce - lata 1993-2012
      2. Międzynarodowy Dzień Pamięci o Zagładzie Romów- PROKLAMACJA
      3. 65 rocznica likwidacji tzw. Zigeunerlager – obrona pamięci dla lepszej przyszłości
      4. Relacja z 65. rocznicy likwidacji tzw. Zigeunerlager [VIDEO]
    6. Spotkania ze świadkiem
      1. Spotkania ze świadkiem
      2. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.1
      3. Spotkanie z Edwardem Paczkowskim - relacja [VIDEO] cz.2
  5. Edukacja i Kultura
    1. Działalność edukacyjna SRwP
      1. Edukacja
      2. Oferta spotkań edukacyjnych Stowarzyszenia Romów w Polsce
    2. Dialog-Pheniben
    3. Spotkania edukacyjne
    4. Wystawy
      1. Wystawa stała
    5. Publikacje
  6. Video
  7. Galeria
  8. Polecamy
  9. Dialog- Pheniben
  10. Akcja Reinhardt
    1. Romowie stawali się elementem europejskiej układanki etnicznej od X w.
    2. Ustawy Norymberskie składały się z dwóch aktów prawnych: „Ustawy o ochronie niemieckiej krwi i honoru” oraz „Ustawy o obywatelstwie Rzeszy”
    3. Zagłada Romów na terenach okupowanych przez Niemcy.
    4. Zakończenie
    5. Główne cele projektu: Romowie jako ofiary Akcji Reinhardt.
    6. Rezultaty kwerendy archiwalnej
    7. Rezultaty kwerend archiwalnych
    8. Polskie publikacje i działania upamiętniające dotyczące zagłady Romów – w kontekście międzynarodowym.
    9. Auschwitz-Birkenau: działalność Muzeum i Stowarzyszenia Romów w Polsce.
    10. Obozy związane z Akcją Reinhardt
    11. Działalność na rzecz pamięci
    12. Miejsca masowych egzekucji Romów w Polsce południowej. Analiza wybranych lokalizacji.
    13. Dwa pomniki. Estetyka i polityka romskiej pamięci.
    14. Kwerenda z zasobie archiwalnym Geheime Staatspolizei – Staatspolizeistelle Trier
    15. Kwerenda w zasobie archiwalnym ITS – Bad Arolsen
    16. Przypadki indywidualne.
    17. Przebieg zagłady: analiza wybranych przypadków
    18. Poszukiwania miejsc pamięci i ich upamiętnień.
  11. E-Lekcje
 

Postawy wobec Romów w Polsce, Czechach, na Węgrzech i Słowacji

Sympatia lub niechęć do przedstawicieli innych narodów czy kultur jest wypadkową z jednej strony stereotypów, zakorzenionych w bliższej lub dalszej przyszłości, z drugiej zaś aktualnych relacji z ludźmi należącymi do tych nacji, ocen i reakcji na konkretne wydarzenia związane z wzajemnymi kontaktami. Dlatego celem badań CBOS było nie tylko zdobycie wiedzy na temat stosunku Polaków do Romów, ale również wiedzy dotyczącej tego w jakim stopniu stosunek do Romów wynika z bezpośrednich doświadczeń ( sąsiedztwo, przyjaźnie etc.), a w jakiej mierze budowany jest na pewnym uogólnionym, wyobrażonym wizerunku osób pochodzenia romskiego ( przekazy kulturowe i stereotypy).

Badania zostały przeprowadzone  w kwietniu 2004 roku na liczącej 1101 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski. Dla porównania w raporcie CBOS przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych na Słowacji oraz na Węgrzech ( kwiecień 2008r.), gdzie społeczność romska jest znacznie liczniejsza niż Polsce.

POLACY WOBEC ROMÓW
Respondentom przedstawiono sześć stwierdzeń dotyczących Romów prosząc, aby ustosunkowali się do nich – określili, czy zgadzają się z nimi czy też nie. Oto one:

•    Problemy Romów zniknęłyby, gdyby w końcu zaczęli oni pracować.
•    Romom powinien być udzielany szerszy zakres pomocy niż innym.
•    Każde romskie dziecko ma prawo uczyć się w jednej klasie z innymi dziećmi.
•    Dla Romów tradycyjne wartości rodzinne są ważniejsze niż dla innych ludzi.
•    Skłonność do popełniania przestępstw leży w naturze Romów.
•    Byłoby dobrze, gdyby istniały miejsca rozrywki i wypoczynku, do których Romowie
             nie mają wstępu.

Badani powszechnie zgadzają się z tym, że każde romskie dziecko ma prawo uczyć się w jednej klasie z innymi dziećmi (92%). Tylko nieliczni (4%) są zwolennikami oddzielenia w procesie edukacji dzieci romskich od innych.
Spora większość ankietowanych (70%) nie zgadza się ze stwierdzeniem, że powinny istnieć miejsca rozrywki i wypoczynku, do których Romowie nie mieliby wstępu. Niemniej co szósty Polak (16%) deklaruje poparcie dla takiego sposobu oddzielania Romów od reszty społeczeństwa.
Trzy czwarte badanych (75%) zgadza się ze stwierdzeniem, że problemy Romów zniknęłyby, gdyby podjęli oni pracę , natomiast co ósmy (13%) jest przeciwnego zdania. W kwestii przypisywanie Romom skłonności przestępczych, aż dwie piąte badanych (42%) uważa, że Romowie są z natury źli tzn. mają naturalne predyspozycje do popełniania przestępstw, natomiast jedna trzecia (34%) kwestionuje ten negatywny obraz mniejszości romskiej.
Zdecydowana większość Polaków (83%) nie chciałaby, żeby Romom świadczono szerszy zakres pomocy niż innym, tylko co dziewiąty (11%) aprobuje takie podejście. Jednocześnie ponad połowa badanych (55%) ma świadomość odrębności obyczajowej i tradycyjnej struktury społeczności Romów przyznając, że tradycyjne wartości rodzinne są dla nich ważniejsze niż dla innych ludzi. Przeciwnego zdania jest co siódmy respondent (14%), a stosunkowo wielu (31%) nie ma zdania na ten temat.
W jaki sposób stosunek do Romów zależy od tego, czy znamy ich osobiście czy też z sąsiedztwa?  Ankietowani, którzy deklarują, że osobiście znają lub znali osobę narodowości romskiej, bądź utrzymują sąsiedzkie kontakty z romskimi rodzinami, bardziej przychylnie odnoszą się do Romów. Widać to na przykładzie wybranych kwestii, o które pytano. Okazało się, że osoby, które miały tak zdefiniowany kontakt z Romami, częściej niż nie mające takich znajomości negują stwierdzenie, że problemy Romów zniknęłyby, gdyby zaczęli oni pracować (20% wobec 13%), jak również, że skłonność do popełniania przestępstw leży w naturze Romów (51% wobec 42%). Częściej też przeciwni są idei segregacji w miejscach rozrywki i wypoczynku (86% wobec 80%) oraz częściej wyrażają przekonanie, że tradycja rodzinna ma dla Romów  większe znaczenie niż dla innych ludzi (83% wobec 78%). Ponadto na postawę wobec Romów wpływa poziom wykształcenia. Zazwyczaj bardziej przychylny stosunek do nich mają osoby z wyższym wykształceniem niż gorzej wykształcone.

STOPIEŃ BLISKOŚCI

Na tle społeczeństw  krajów, z którymi porównujemy dane, Polacy najrzadziej kontaktują się z Romami – de facto mieszka ich w Polsce znacznie mniej niż choćby w Czechach, na Słowacji czy na Węgrzech.  Przekłada się to na uzyskane deklaracje informujące o poziomie kontaktu z Romami.
Tylko co piąty Polak (19%) osobiście zna lub znał osobę narodowości romskiej, podczas gdy deklaracje takie składa aż 87% Słowaków, a na Węgrzech i w Czechach – trzy czwarte mieszkańców każdego z tych krajów (po 75%).
Zaledwie 17% Polaków przyznaje, że w ich najbliższej okolicy mieszkają romskie rodziny, podczas gdy w sąsiedztwie Romów mieszka 29% Węgrów, 41% Słowaków i 52% Czechów.
Z syntezy powyższych danych wynika, że niespełna jedna trzecia Polaków (29%) miała kontakt z osobą narodowości romskiej, tzn. znała ją osobiście, sąsiadowała z romskimi rodzinami albo i jedno, i drugie. Taki kontakt z Romami najczęściej mieli Słowacy (87%), nieco rzadziej Czesi (80%) i Węgrzy (79%).
Co ciekawe, do osobistej znajomości z osobą pochodzenia romskiego oraz zamieszkiwania w sąsiedztwie Romów relatywnie częściej przyznają się w Polsce osoby z wyższym wykształceniem. Ponadto, jeśli chodzi o sąsiedztwo z Romami, najczęściej deklarują je respondenci mieszkający w miastach liczących. do 100 tys. ludności.

PORÓWNANIE POSTAW WOBEC ROMÓW
Opinię, że romskie dzieci w procesie edukacji nie powinny być separowane od innych dzieci, podziela przeważająca większość respondentów ze wszystkich krajów uczestniczących w badaniu, niemniej warto zauważyć, że sprzeciw wobec tego rozwiązania stosunkowo częściej wyrażają Słowacy (18%) i Węgrzy (14%) niż Polacy (4%) i Czesi (6%). Podobnie jeśli chodzi o segregację osób narodowości romskiej w miejscach rozrywki i wypoczynku. Przekonanie, że powinny istnieć takie miejsca rekreacji, do których Romowie nie mają wstępu, wyraża aż dwie piąte Słowaków (40%) i nieco ponad jedna trzecia Węgrów (36%). Znacznie mniej takich opinii jest w Polsce (16%) i w Czechach (21%).
We wszystkich uwzględnionych w badaniu krajach przeważa pogląd, że skłonność do popełniania przestępstw leży w naturze Romów. Najczęściej wyrażają go Słowacy (78%), nieco rzadziej Czesi (68%) oraz Węgrzy (61%). Wśród Polaków zdania na ten temat są podzielone, przy czym stosunkowo dużo (24%) wskazań „trudno powiedzieć” świadczy o niewiedzy lub niechęci do wyrażenia opinii w tej sprawie, niemniej deklaracji negujących ten pogląd jest mniej niż tych, które go potwierdzają (odpowiednio: 34% i 42%).
Przekonanie, że problemy Romów wynikają z tego, iż nie podejmują oni pracy, najczęściej deklarują Czesi i Słowacy, choć w poszczególnych krajach opinie w tej kwestii są zbliżone. Podobnie nie ma większych różnic, jeśli chodzi o objęcie Romów szerszym zakresem pomocy – większość badanych sprzeciwia się takiemu rozwiązaniu.
Ze stwierdzeniem, że dla Romów tradycyjne wartości rodzinne są ważniejsze niż dla innych ludzi, najczęściej zgadzają się Węgrzy (64%), rzadziej Czesi (58%) i Polacy (55%). Najmniej badanych nie podzielających tego poglądu jest w Polsce, choć jednocześnie nie ułatwia porównania wysoki odsetek odpowiedzi „trudno powiedzieć”. Raczej krytycznie kulturę romską postrzegają Słowacy – aż połowa z nich nie zgadza się z opinią, że Romowie bardziej niż inni cenią tradycję rodzinną.

WNIOSKI
Porównując wyniki badań z krajów, które tak znacząco różnią się pod względem obecności Romów, trudno wyciągnąć jednoznaczne wnioski. Bez wątpienia znamienny jest kontrast między naszym krajem a pozostałymi – w Polsce jest nieporównywalnie mniej Romów, a tym samym znacznie mniej osób, które deklarują znajomość z nimi. W ślad za tym stosunek Polaków do mniejszości romskiej jest bardziej przychylny niż Słowaków, Węgrów i Czechów. Warto jednak wspomnieć o różnicach, mimo że są niewielkie – osoby znające Romów mają do nich nieco lepszy stosunek niż te, które ich nie znają. Istnieje pewna sprzeczność między powyższymi ustaleniami. Z jednej strony obecność Romów jest związana z bardziej negatywnymi opiniami na ich temat, z drugiej zaś kontakt z przedstawicielami tej mniejszości ma pewien wpływ na bardziej przychylny, tolerancyjny stosunek. Gdyby jednak oddziaływanie znajomości z Romami na ich pozytywną percepcję było w istocie silne, to Polacy byliby społeczeństwem raczej negatywnie postrzegającym Romów, a Słowacy, Węgrzy i Czesi częściej wyrażaliby opinie przychylne tej mniejszości.

Źródło: Centrum Badania Opinii Społecznej

Najnowsze w galerii

Napisz do redakcji

Stowarzyszenie Romów w Polsce
ul. Berka Joselewicza 5
32-600 Oświęcim
tel. 0 33 8426989
e-mail: 17421453@pro.onet.pl; stowarzyszenie@romowie.net
Licznik odwiedzin: 512 418 osób
Realizacja: HEXADE.COM (Grafik, projektant, webdesigner)