Raport z realizacji w grudniu 2014 r. programu Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów
W grudniu 2014 r. Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów (dalej: Centrum) udzieliło 23 zgłaszającym się Romom, w formie telefonicznej, pomocy o charakterze humanitarnym oraz prawnym. Nadto w wymienionym okresie podjęto inne działania.
Poniżej przedstawiamy szczegółowy opis niektórych działań podjętych przez Stowarzyszenie Romów w Polsce w okresie od dnia 1 do dnia 31 grudnia 2014 r..
W dniu 2 grudnia 2014 r. otrzymaliśmy od Sekretarza Miasta Słupsk odpowiedź na nasze pismo z dnia 6 listopada 2014 r. w sprawie dokonywania przez urzędnika miejskiego Tomasza U. na prywatnym portalu rasistowskich antyromskich wpisów. Z odpowiedzi wynika, że Prezydent Słupska przeprowadził z Tomaszem U. rozmowę ostrzegawczą oraz że urzędnik ten zaprzeczał jakoby atakował nienawistnie społeczność romską. Działalności medialnej tego urzędnika będziemy się przyglądać. Pismo Urzędu Miejskiego w Słupsku z dnia 2 grudnia 2014 r. znak: BP-I.200.1.2014 znajduje się w aktach Centrum.
Niezależnie od treści tej odpowiedzi należy przypomnieć, że w przedmiocie sprawy toczy się postępowanie w tamt. Prokuraturze Okręgowej, z naszego zawiadomienia z dnia 7 listopada 2014 r., o możliwości popełnienia przez Tomasza U. przestępstwa z art. 256 oraz 257 Kodeksu karnego. W związku z tym postępowaniem Prezes Stowarzyszenia, jako zawiadamiający o przestępstwie, został w dniu 23 grudnia 2014 r. przesłuchany na Komendzie Policji w Oświęcimiu. O ciągu sprawy powiadomimy w następnych Raportach.
W dniu 4 grudnia 2014 r. przygotowano dla Pana Bolesława G. z Kłodawy wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu o przywrócenie terminu do złożenia sprzeciwu od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Wniosek wraz z dokumentacją znajduje się w aktach Centrum.
W dniu 11 grudnia 2014 r. Prezes Stowarzyszenia Romów w Polsce otrzymał kopię pisma Prokuratury Apelacyjnej we Wrocławiu skierowanego do Wydziału III Nadzoru nad Postępowaniami Przygotowawczymi Prokuratury Okręgowej Wrocławiu w sprawie braku informacji o biegu postępowania w sprawie 2 Ds.284/14 (z naszego zawiadomienia z dnia 9 lipca 2014 r. w związku z prowadzona przez „Gazetę Wrocławską” na swoich łamach nienawistną kampanią wobec Romów ). Należy przypomnieć, że w sprawie tej powiadomiliśmy w dniu 24 listopada 2014 r. Prokuratora Generalnego o bezczynności w/w Prokuratury Rejonowej. Z treści pisma Prokuratury Apelacyjnej wynika, że oczekuje na odpowiedź do 29 grudnia 2014 r.
O biegu sprawy poinformujemy w następnych Raportach.
W dniu 19 grudnia 2014 r. prawnik Stowarzyszenia został przesłuchany w Prokuraturze Rejonowej Kraków Śródmieście Zachód w Krakowie charakterze świadka w sprawie o sygn.. akt 2Ds/1450/14. Sprawa ta jest prowadzona przez wymienioną Prokuraturę z naszego zawiadomienia z dnia 17 października 2014 r. o możliwości popełnienia przez osobę posługującą się Nickiem „Taka prawda (gość)”, która w dniu 13 października 2014 r. na stronie „Gazety Krakowskiej” dokonała nienawistnego, rasistowskiego, antyromskiego wpisu. O sprawie tej informowaliśmy w Raporcie październikowym. O działaniach Prokuratury w tej sprawie poinformujemy w następnych Raportach.
W ostatnim okresie czasu Stowarzyszenie podjęło działania prawne zmierzające do skierowania do Trybunału Konstytucyjnego wniosku o zbadanie niektórych zapisów ustawy z dnia 6 stycznia 2005 r. o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym, znowelizowanej w dniu 30 maja 2014 r. - pod kątem zgodności z art. 35 ust. 1 w związku z art. 2 Konstytucji RP. W sprawie tej przeprowadzono rozmowy z prof. Janem Widackim w sprawie przygotowania stosownego wniosku. W związku z tym, że rządowy Program integracji społecznej Romów na lata 2014-2020 ma być realizowany (w oparciu o znowelizowaną ustawę z dnia 6 stycznia 2006 r.) głównie przez samorządy terytorialne, Stowarzyszenie Romów w Polsce postanowiło zwrócić się do niektórych prezydentów, burmistrzów oraz wójtów, kuratorów oświaty oraz ośrodków pomocy społecznej, z zapytaniem, czy w przypadku braku Programu nadal będą przestrzegane prawa obywatelskie, w szczególności w stosunku do obywateli polskich pochodzenia romskiego. Poniżej załączamy trzy wystąpienia do wymienionych organów administracji publicznej. W Raporcie za styczeń 2015 r. przedstawimy odpowiedzi na zadane tym organom pytania:
1/ Małopolski Kurator Oświaty
ul. Basztowa 22 31-156 Kraków
uwzględniając uwarunkowania formalno- prawne, biorąc pod uwagę specyfikę organu, w którym pełni Pan funkcję kuratora- pozwalamy sobie prosić o odpowiedz na pytanie, które jest dla naszej organizacji niezwykle istotne. Jest ono ważne także da wszystkich organizacji romskich działających na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz dla całej społeczności Romów w Polsce.
W związku z realizacją „Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce” w latach 2004-2013 pragniemy zapytać czy w przypadku braku kontynuacji tego Programu (i- co za tym idzie- również braku wynikających z niego środków finansowych) podejmowane przez Małopolskie Kuratorium Oświaty realizacje zadań które ustawowo dotyczą wszystkich mieszkańców, będą odbywać się ze szkodą dla obywateli Polskich narodowości romskiej? Pragniemy w tym miejscu zaznaczyć, że my- Romowie (niezależnie od posiadanego statusu mniejszości etnicznej) jesteśmy równouprawnionymi obywatelami Państwa Polskiego z wszelkimi przysługującymi nam z tego tytułu prawami i obowiązkami.
Uszczegółowiając powyższe pytanie, chodzi nam o wszelkie formy realizowanych zadań
- Czy jeśli nie było by rządowego programu w stosunku do Dzieci Romskich obowiązywały by takie same prawa jak w stosunku do większości? Czy dzieci Romskie pozbawione były by praw wynikających z powszechnego systemu światy? Czy dzieci romskie korzystać będą z systemu oświaty na zasadach identycznych jak pozostałe dzieci zgodnie z Rozporządzeniem ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach?
2/ Prezydent Miasta Bytom
uwzględniając uwarunkowania formalno-prawne wynikające z Ustawy o samorządzie gminnym – biorąc pod uwagę specyfikę gminy, w której pełni Pan/Pani funkcję organu wykonawczego - pozwalamy sobie prosić o odpowiedź na pytanie, które jest dla naszej organizacji niezwykle istotne. Jest ono ważne także dla wszystkich organizacji romskich działających na terenie Rzeczpospolitej Polskiej oraz dla całej społeczności Romów w Polsce.
W związku z realizacją „Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce” w latach 2004-2013 pragniemy zapytać czy w przypadku braku kontynuacji tego Programu (i – co za tym idzie - również braku wynikających z niego środków finansowych) podejmowane przez Waszą Jednostkę działania, które ustawowo dotyczą wszystkich mieszkańców, będę odbywać się ze szkodą dla Romów. Pragniemy w tym miejscu zaznaczyć, że my - Romowie (niezależnie od posiadanego statusu mniejszości etnicznej) jesteśmy przecież równoprawnymi obywatelami Państwa Polskiego z wszelkimi przysługującymi nam z tego tytułu prawami i obowiązkami.
Uszczegóławiając powyższe pytanie, chodzi nam o wszelkie formy realizowanych zadań, takich jak np. (w sensie ogólnym):
- umacnianie partnerstwa pomiędzy samorządem a trzecim sektorem (w tym przypadku romskim) i wspieranie tych organizacji oraz (już szczegółowo) udzielanie:
- pomocy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, pomocy dla dzieci, młodzieży i rodzin,
- pomocy dla osób bezdomnych,
- pomocy dla osób i rodzin z problemem alkoholowym (w tym np. zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu oraz członkom ich rodzin,
- pomocy psychospołecznej i prawnej,
- pomocy dla osób dotkniętych problemem bezrobocia,
- pomocy dla osób zaburzonych psychicznie,
- pomocy materialnej, pomocy rodzinom pozostającym w kryzysie i przeciwdziałanie przemocy,
- ponadto chodzi też przykładowo o działanie propagandowo-edukacyjne w zakresie np. promowania polityki prorodzinnej oraz przeciwdziałanie niedostosowaniu społecznemu rodzin, propagowanie inicjatyw na rzecz rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej, a nie będących w stanie we własnym zakresie jej przezwyciężyć, czy też inicjowanie programów pomocy rodzinie. Niezależnie od tych kwestii chodzi nam również o to, czy potencjalny brak „Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce” zmniejszy Waszą skuteczność w zakresie wypełniania Ustawy Zasadniczej, w tym np. artykułu 35. Konstytucji RP?
Pragniemy także zapytać czy brak kontynuacji „Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce” może potencjalnie zmniejszyć dotychczasową aktywność urzędników kierowanego przez Pana urzędu w dialogu z naszym środowiskiem, a więc Romami w Polsce. Pytanie to stawiamy w kontekście zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym, takich jak np. opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka; sporządzanie oceny zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej gminy w zakresie pomocy społecznej; udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym; przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych; przyznawanie i wypłacanie pomocy osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego, etc.
Liczymy na życzliwość Pana/Pani i uzyskanie odpowiedzi w zakresie postawionego problemu i sformułowanych pytań.
3/ Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bukowinie Tatrzańskiej
uwzględniając zadania nałożone przez Ustawodawcę na ośrodki pomocy społecznej w naszym kraju, a także uwzględniając Wasz statut i realia przestrzeni, w której działacie, zwracamy się z uprzejmą prośbą o odpowiedź na pytanie dotyczące skutków braku kontynuacji „Programu na rzecz społeczności romskiej w Polsce” realizowanego w latach 2004-2013.
Czy w takiej sytuacji my Romowie, mający w Polsce status mniejszości etnicznej, ale będący jednocześnie obywatelami Państwa Polskiego, możemy być pozbawieni pomocy ze strony kierowanego przez Pana/Panią Ośrodka? Chodzi nam oczywiście o osoby narodowości romskiej spełniające kryteria wymagane do udzielenia pomocy.
Oczekujemy na Pana/Pani życzliwego ustosunkowania się do naszej prośby oraz przesłania odpowiedzi.
W grudniu 2014 r. Komenda Powiatowa Policji w Chrzanowie zwróciła się do Stowarzyszenia z propozycją kontynuowania cyklu szkolenia policjantów z zakresu funkcjonowania Romów w Polsce. Ustalono, że w styczniu i lutym 2015 r. odbędą się trzy szkolenia policjantów z terenu powiatu chrzanowskiego (jedno z udziałem prawie 60 funkcjonariuszy już się odbyło). Obie strony uznały, że kolejne spotkanie poprawi wiedzę funkcjonariuszy o mniejszości romskiej, co winno przełożyć się na lepszą pracę Policji oraz poprawę bezpieczeństwo mieszkańców, w tym Romów.
Aktualnie ustalane są terminy tych szkoleń.
Ciąg dalszy informacji z pktu 3. W dniu 29 grudnia 2014 r. Prokuratura Okręgowa we Wrocławiu powiadomiła Stowarzyszenie o wydaniu postanowienia z dnia 12 sierpnia 2014 r. o wszczęciu dochodzenia w sprawie „publicznego znieważenia grupy osób romskiej mniejszości etnicznej za pośrednictwem strony internetowej www.gazetawroclawska.pl, z powodu ich przynależności etnicznej tj. o czyn z art. 257 k.k.”. Postanowienie to zostało wydane po naszym zawiadomieniu tej Prokuratury złożonym w dniu 11 lipca 2014 r. O dalszym ciągu sprawy poinformujemy w kolejnych raportach.
Monitoring stron internetowych i innych mediów pod kątem ujawniania rasistowskich materiałów.
W ramach realizowanego programu Centrum na bieżąco śledzi prasę, radio i telewizję oraz przede wszystkim Internet pod kątem ujawniania treści rasistowskich.
Każdy materiał jest analizowany z punktu widzenia naruszenia przepisów Kodeksu karnego (art. 118, 119, 256 i 257). W stosunku do części autorów skierowano zawiadomienia do Prokuratury lub innych organów władzy. Wszystkie analizowane artykuły znajdują się w aktach Centrum.
W okresie realizacji programu Centrum (maj- grudzień 2014 r.) analizowaliśmy wpisy, jakie ukazały się w Internecie m.in. pod następującymi artykułami :
1/ Kradzież u jubilera ,
2/ Świetlice tylko dla romskich dzieci (wystąpiono do Wojewody Małopolskiego),
3/ Kto się dzisiaj boi Romów,
4/ Andrychów po 22.00 (zawiadomienie Prokuratury),
5/ Romowie boja się linczu w Andrychowie (wystąpienie do Prokuratora Generalnego),
6/ Ustawka skinów i Romów w Andrychowie,
7/ Konflikt w Andrychowie się nasilił,
8/ Nasila się konflikt między Polakami a Romami w Andrychowie,
9/ Romowie chcą ochrony,
10/ Romowie boja się linczu (Młodzież Wszechpolska) – wystąpiono do Prokuratora Generalnego,
11/ Reuters o konflikcie w Andrychowie (w przypadku punktów 2-11 wystąpiono do Prokuratury, Wojewody, lokalnych proboszczów, złożono oświadczenie dla mediów, uczestniczyliśmy w naradach u Burmistrza Andrychowa, w posiedzeniach sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych, przeprowadziliśmy 3 szkolenia policjantów z KP Policji w Wadowicach),
12/ Nakręcają nagonkę na Romów,
13/ Cyganie atakują w parkach i na rynku we Wrocławiu (zawiadomiono Prokuraturę Okręgową we Wrocławiu),
14/ Żywe trupy we Wrocławiu,
15/ Skończcie pisać o wstrętnych Cyganach (vide pkt 16),
16/ Kradną, obłapiają i niszczą (zawiadomiono Prokuraturę Okręgową we Wrocławiu),
17/ Wyrzuceni Romowie proszą Adamowicza o pomoc,
18/ 10-rocznica powstania ONR Podhale (zawiadomiono Prokuraturę Rejonową w Zakopanem),
19/ Maszkowice. Romowie napadli na orszak weselny,
20/ Romowie wybrali gorsze mieszkania (zawiadomiono Prokuraturę, Prezydenta Nowego Sącza),
21/ Cyganie kradną i porywają dzieci,
22/ Urbaniak ze Słupska o Romach (zawiadomiono Prokuraturę Okręgową w Słupsku oraz Prezydenta Słupska),
23/ Romowie znowu wyrzuceni. Urzędniczka: to było porządkowanie terenu,
24/ Cyganie kradną i porywają dzieci (książka „Mała cyganeczka”),
25/ Sanepid chce szczepić romskie dzieci – wystąpiono do Dyr. Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Poznaniu
26/ A na deser Romom pokazano drzwi (artykuł w „Gazecie Krakowskiej”)- wystąpiono do Prokuratury Rejonowej w Wadowicach,
27/ Przed zima zabrał lokatorom kaloryfery – zawiadomienie do Rzecznika Praw Dziecka,
28/ Czy monitoring na osiedlu jest legalny (zawiadomiono RPO, GIODO, KW Policji w Krakowie oraz Wójta Gminy Limanowa),
29/ Ściana nienawiści” ( artykuł w tygodniku Newsweek) – zawiadomiono RPO, RPDz, MOPS w Limanowej, Pełnomocnika Wojewody Małopolskiego ds. Mniejszości Narodowych
30/ Jestem także zwolennikiem … kary śmierci dla pedofili i zdrajców (łapówkarzy, cyganów, złodziei) – treść plakatu wyborczego Krzysztofa Selwy w powiecie kolbuszowskim, Podkarpacie. Złożono zawiadomienie do Prokuratury Okręgowej w Rzeszowie.
W grudniu 2014 r. prawnik Centrum opracował dwie kolejne porady prawne, które umieszczono na podstronie Mobilnego Centrum.
Prawnik Mobilnego Centrum
r.p. Stanisław Rydzoń
Dnia 7 stycznia 2014 r.