Raport z realizacji programu w czerwcu 2015 r.
W czerwcu 2015 r. Centrum Przeciwdziałania Dyskryminacji Romów (dalej: Centrum) udzieliło 21  zgłaszającym się Romom, w formie telefonicznej, pomocy o charakterze humanitarnym oraz prawnym. Nadto w wymienionym okresie podjęto inne działania.
Poniżej przedstawiamy szczegółowy opis niektórych działań podjętych przez Stowarzyszenie Romów w Polsce w okresie od 1 do 30 czerwca 2015 r.
1)  W dniu 19 czerwca 2015 r. Stowarzyszenie Romów w Polsce wystąpiło do Prezesa Sądu Rejonowego w Pabianicach z prośbą o zaniechanie podawania w ferowanych wyrokach narodowości  sprawcy czynu. W szczególności zwrócono uwagę na uzasadnienie wyroku o sygn.. akt III Nkd 160/14 dotyczącego nieletniego R.G. skazanego na umieszczenie w zakładzie poprawczym, w którym wprost podano, że urodził się on w „rodzinie romskiej”.  Pismo to w kopii skierowano także do Krajowej Rady Sądownictwa oraz Rzecznika Praw Obywatelskich.
Oto wymienione wystąpienie:                                                                                                          
       
                                                                                      

Oświęcim, dnia 19 czerwca 2015 r.

 

Pani Wioletta Kubasiewicz                                              
Prezes Sądu Rejonowego w Pabianicach

Szanowna Pani Prezes
              W dniu 21 listopada 2014 r. Sąd Rejonowy w Pabianicach III Wydział Rodzinny i Nieletnich w osobie Przewodniczącej sędzi  B. S.–S. wydał wyrok w sprawie o sygn.. akt III Nkd 160/14 dotyczący nieletniego R. G. skazując go m.in. na umieszczenie w zakładzie poprawczym.
Wydanie wyroku skazującego wobec sprawcy czynu karalnego nie jest jednakże przyczyną  wystąpienia do Pani Prezes.  Jest nią fragment uzasadnienia wymienionego wyroku dotyczący ustalenia stanu faktycznego. Przewodnicząca sędzia B. S.– S. podając dane biograficzne nieletniego stwierdziła, że  „Nieletni R. G. urodził się 12.II.1996 r. w Łodzi w rodzinie romskiej ..”.
Zamieszczenie w uzasadnieniu wyroku narodowości obywatela polskiego jest niezgodne z prawem Unii Europejskiej oraz polskim ustawodawstwem. Uważamy, że wymiar sprawiedliwości winien  sądzić sprawców czynów,  natomiast pochodzenie narodowe sprawcy winno być  sprawą neutralną. Pragniemy zauważyć, że dotychczas nie spotkaliśmy się z przypadkiem skazania przez sąd polski obywatela polskiego pochodzenia żydowskiego, niemieckiego, czy ukraińskiego. Dlaczego więc  Pani Przewodnicząca wyeksponowała romskie pochodzenie sprawcy czynu?
Pragniemy zwrócić uwagę na stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich w przedmiocie sprawy (pismo  z dnia 23 kwietnia 2012 r. znak: RPO-696705-V/12/MS). Rzecznik stwierdził: „Niekorzystny wizerunek Romów utrwala także stosowana przez niektóre media praktyka polegająca na podawaniu informacji o narodowości sprawców czynów zabronionych lub osób podejrzanych o popełnienie takich czynów, gdy osoby te są pochodzenia romskiego. Podawanie tego typu informacji w publikacjach opisujących zdarzenia, których okoliczności nie mają żadnego związku z narodowością osób w nich uczestniczących, przyczynia się do stygmatyzacji członków mniejszości romskiej.”.
Stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich – jako organu konstytucyjnego zajmującego się przestrzeganiem praw i wolności - winno być uwzględniane także przez wymiar sprawiedliwości.
W związku z powyższym uprzejmie prosimy Panią Prezes o zwrócenie uwagi Pani Przewodniczącej, by orzekając stosowała kanony prawa europejskiego i polskiego dotyczące równego traktowania sprawców i nie podawała w ferowanych wyrokach danych dotyczących narodowości sprawcy.
                                                                                                 


Do wiadomości:
1.    Krajowa Rada Sądownictwa
2.    Rzecznik Praw Obywatelskich


2) W dniu 24 czerwca 2015 r. Stowarzyszenie Romów w Polsce skierowało skargę do Rady Etyki Mediów na Redaktora Naczelnego Gazety „Dziennik Polski” w związku z brakiem jego reakcji na podawanie przez jego podwładnych romskiej narodowości sprawców czynów niedozwolonych. O sprawie pisaliśmy w raportach kwietniowym i majowym  z br.
Poniżej przedstawiamy przedmiotową skargę:


                                                                                      
Oświęcim, dnia 24 czerwca 2015 r.

Pan Ryszard Bańkowicz                                         
Przewodniczący Rady Etyki Mediów
ul. Foksal 3/5                                   
00-366 Warszawa  

Szanowny Panie Przewodniczący

Zwracam się do Pana ze skargą na postępowanie Pana Marka Kęskrawca Redaktora Naczelnego gazety „Dziennik Polski” (adres redakcji:  31-548 Kraków, Aleja Pokoju 3)w sprawie związanej z podawaniem przez jego podwładnych pracowników w gazecie „Dziennik Polski” romskiej narodowości sprawców czynów niedozwolonych – z prośbą o jej zbadanie i podjęcie właściwych działań mając na uwadze Zasadę szacunku i tolerancji.Przedmiot skargi:
W dniu 20 kwietnia 2015 r. Stowarzyszenie Romów w Polsce wystąpiło do Redaktora Naczelnego „Dziennika Polskiego” z prośbą o  przekazanie podległym pracownikom, by publikując bulwersujące informacje o bezprawnych i niegodnych czynach sprawców, nie podawali danych dotyczących romskiej (jakiejkolwiek) przynależności narodowej sprawcy.
Wystąpienie to powstało na kanwie artykułu zatytułowanego „Romka odpowie za rozbitą główkę swojego dziecka”, jaki ukazał się w gazecie w wydaniu w dniach 18 - 19 kwietnia 2015 r. na stronie B2  „Nowosądeckie”. Uzasadniając prośbę stwierdziliśmy, ze wskazany proceder narusza konstytucyjną zasadę równości . Równocześnie zauważyliśmy, proceder dotyczy tylko osób narodowości romskiej oraz iż  nie zauważyliśmy by kiedykolwiek w podobnych przypadkach podawano narodowość sprawcy – obywatela polskiego np. pochodzenia żydowskiego, niemieckiego, czy ukraińskiego.  Uzasadniając prośbę stwierdziliśmy nadto, że podawanie przez różne media informacje o romskiej narodowości sprawcy wywołują falę nienawiści w Internecie względem naszej mniejszości.
Dowód: pismo z dnia 20.4.2015 r.
Ponieważ Stowarzyszenie nie otrzymało odpowiedzi na wystąpienie, przeto w dniu 27 maja 2015 r. skierowałem kolejne pismo do Pana Marka Kęskrawca z prośbą o ustosunkowanie się do sprawy. Równocześnie powołałem się na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 23 kwietnia 2012 r. o sygn.. RPO-696705-V/12/MS do Przewodniczącego Rady Etyki Mediów w przedmiocie podawania przez dziennikarzy romskiej narodowości sprawców czynów zabronionych. Należy zauważyć, że w piśmie tym Rzecznik podkreślił, iż „zamieszczanie takich informacji łamie zasady etycznego dziennikarstwa”.
Dowód: pismo z dnia 27.5.2015 r.
Z uwagi na to, że upłynął kolejny miesiąc od pisma monitującego, zaś Pan Marek Kęskrawiec Redaktor Naczelny „Dziennika Polskiego” w żaden sposób nie reaguje na nasze pisma (brak jakiejkolwiek reakcji)  – pozwalamy sobie prosić Państwa o zbadanie sprawy oraz zobowiązanie wymienionego Redaktora do przestrzegania prawa i zasad etycznych dziennikarstwa, w szczególności do udzielenia Stowarzyszeniu Romów w Polsce odpowiedzi.
                                                                                                            

 

Załączniki: w/w pisma
Do wiadomości:                                                                                                                                                                   
Rzecznik Praw Obywatelskich

                                                                                                                                                                                               
3)  W dniu 23 czerwca 2015 r. skierowaliśmy do Pani dr Bielak – Jomaa  Generalnego Inspektora Ochrony danych Osobowych (GIODO) pismo zawierające uzasadnienie odnośnie do naruszenia przez Straż Miejską w Żywcu oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Żywcu przepisów dotyczących zbierania i przetwarzania danych osobowych wg narodowości sprawcy czynu zabronionego, czy beneficjenta pomocy społecznej oraz ustosunkowanie się do odpowiedzi  Burmistrza Żywca z dnia 1 czerwca 2015 r.  Kopię pisma do GIODO  przesłaliśmy także do Rzecznika Praw Obywatelskich.

Oto pismo skierowane do GIODO:                                                                                                    



Oświęcim, dnia 23 czerwca 2015 r.

Pani dr Edyta Bielak - Jomaa
Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych

Szanowna Pani Inspektor

Odpowiadając na pismo z dnia 17 czerwca 22015 r. znak: DOLiS-035-11704/15/MM/48602 w załączeniu przesyłam odpowiedź Burmistrza Miasta Żywca z dnia 1 czerwca 2015 r. znak: STM.036.13.2015 w przedmiocie zbierania i przetwarzania danych osobowych wg narodowości sprawcy, czy beneficjenta pomocy społecznej (załącznik nr 1).

1. Z odpowiedzi  udzielonej mi przez Burmistrza Miasta Żywca wynika, że:
- „Straż Miejska w Żywcu nigdy nie pozyskiwała danych dotyczących narodowości sprawców wykroczeń. Straż Miejska w Żywcu gromadzi oraz przetwarza dane osobowe, tylko w takim celu i w takim zakresie jakie wynikają z obowiązujących przepisów prawa”;
- „Dane te są chronione zgodnie z Polityką Bezpieczeństwa Informacji … w związku z wymogami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych..”;
- „w zasobach informacyjnych Straży Miejskiej w Żywcu nie odnaleziono żadnych dokumentów potwierdzających fakt udzielenia komukolwiek informacji opisywanych w roczniku  „Studia Romologica” 7/2014”;
- „dane tabelaryczne zawarte we wspomnianej publikacji, przedstawiają nieprawdziwe informacje o ogólnej liczbie wykroczeń odnotowanych przez Straż Miejską w Żywcu w latach 2008 – 2011.”.
Przedstawiona przez Burmistrza Miasta Żywca odpowiedź jest zupełnie sprzeczna z danymi zawartymi na stronach od 207 do 210 rocznika Studia Romologica Nr 7/2014 wydanym przez Muzeum Okręgowe w Tarnowie („Instytucję Kultury Województwa Małopolskiego”, jak nazwali autorzy rocznika swoje Muzeum). Wynika to z następujących faktów:
                                                                                                                                                                         - na stronie 208 pod „Tabelą 3. Rodzaj wykroczeń popełnianych przez osoby z mniejszości romskiej, przedstawiony w relacji do wszystkich popełnionych wykroczeń w danej kategorii” autorzy rocznika napisali: „Źródło: opracowanie własne na podstawie: dane Straży Miejskiej w Żywcu za lata 2008-2011 (załącznik: nr 2)  ;
- na stronie 209 pod „Tabelą 4. Liczba wszystkich wykroczeń, popełnianych przez osoby, z mniejszości romskiej w danym roku, przedstawiona tle liczby” wszystkich wykroczeń, popełnianych w tych samych kategoriach, i  wszystkich wykroczeń ogółem” autorzy rocznika napisali: „Źródło: opracowanie własne na podstawie: dane Straży Miejskiej w Żywcu za lata 2008 – 2011” (załącznik nr 3);
- na stronie 207 w rozdziale  „ 3.2.2. Straż Miejska” autorzy rocznika napisali: „ Informacje otrzymane od Straży Miejskiej, nie są oficjalnymi statystykami, gdyż nie rejestruje się wykroczeń ze względu na pochodzenie etniczne czy narodowe. Przedstawione dane mają charakter szacunkowy, a pozyskane zostały dzięki orientacji pracowników Straży Miejskiej w problemach porządkowych na własnym obszarze i znajomości konkretnych osób i ich tożsamości.”( załącznik nr 4).
Po takich wyjaśnieniach od przedstawicieli Straży Miejskiej  autorzy rocznika napisali m.in, że:
- w 2008 r. Romowie popełnili 93 wykroczenia , w 2009 r. – 50, w 2010 r. – 4 i w 2011 r. – 5, na  liczbę wykroczeń w Żywcu z tabeli nr 3 odpowiednio w tych latach 2896, 1865, 985 i 1155 oraz ogólną liczbę wszystkich wykroczeń popełnionych przez mieszkańców Żywca odpowiednio 5238, 4512, 3958 oraz 2325 (dowód: w/w załącznik nr 3);
- w 2008 r.  Romowie popełnili 5,3% wykroczeń w związku ze spożywaniem alkoholu, 3,3%  - z tytułu zakłócania porządku, czy żebrania z miejscu publicznym, 0,1% - z tytułu nie przestrzegania przepisów o ruchu drogowym,  czy 14,4% - z powodu używania słów wulgarnych. Podobnie w następnych latach (dowód: załącznik nr 2 i 3).
Co oznaczają te dane?
Oznaczają one, że być może w Urzędzie Miasta Żywiec (na przykładzie Straży Miejskiej oraz MOPS)  formalnie przestrzega się przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych, ale faktycznie zbierane są nielegalnie dane dotyczące mniejszości narodowej romskiej.  W jaki sposób autorzy rocznika bez pomocy Straży Miejskiej  mogli ustalić, że np. w 2009 . Romowie popełnili 93 wykroczenia, zaś w 2010 r. – 50, co stanowiło tyle a tyle procent w liczbie wykroczeń ogółem? Urzędnik przeszkolony w zakresie przedmiotowej ustawy nie zbierałby w/w danych orz nie przekazałby posiadanych informacji na zewnątrz Urzędu.
Tego Pan Burmistrz nie wyjaśnia, bo jest to niemożliwe.

2. Odnośnie do drugiego zapytania, czy kierownik Ośrodka Pomocy Społecznej w Żywcu udzielił odpowiedzi na wystąpienie Stowarzyszenia Romów w Polsce w sprawie analogicznej, jak w przypadku Straży Miejskiej, uprzejmie informuję, że do chwili obecnej nie otrzymaliśmy jakiejkolwiek odpowiedzi. W przypadku MOPS-u naruszenie prawa jest identyczne. Wynika to z „Tabeli nr 5. Liczba zasiłków przyznanych mieszkańcom narodowości polskiej i romskiej w latach 2006-2011.” oraz adnotacji pod tabelą: „Źródło: opracowanie własne na podstawie: dane MOPS w Żywcu za lata 2006 – 2011.”.  Także analiza tej tabeli pozwala wyciągnąć wniosek, iż również w MOPS w Żywcu prowadzi się bardzo dokładne, osobne kartoteki  zawierające dane dotyczące beneficjentów pochodzenia romskiego (załącznik nr 5). Należy jeszcze zaznaczyć, że na stronie 210 autorzy rocznika podali:  „Wg danych uzyskanych od sześciu pracowników MOPS, można przyjąć, że w ostatnich kilku latach pomocą społeczną objęto trzynaście rodzin romskich, tj. około siedemdziesiąt osób, w tym trzydzieści jeden dorosłych i trzydzieści siedem dzieci.” ( załącznik nr 6 – odpisy stron od 210 do 213).
3. Znamienne jest zachowanie rzecznika Komendy Powiatowej Policji w Żywcu, który poproszony  przez autorów rocznika o podanie danych dotyczących przestępczości Romów stwierdził, że:
„- od 2004 r. policja nie prowadzi żadnych statystyk, w których wpisana byłaby etniczność/narodowość np. Rom, Żyd (funkcjonuje pojęcie obywatelstwo np. Słowak, Węgier,Niemiec,Polak);                                                                                                                                                                                  - na żadnym dokumencie nie ma rubryki : narodowość;- w policyjnych dokumentach nie funkcjonuje „etykieta” czy też określenie „Rom”; w dokumentach widnieje: imię i nazwisko oraz określenie „pokrzywdzony” lub „sprawca”.”(strony 205-207).
Załączona „Tabela 2. Rodzaj przestępstw popełnionych przez osoby z mniejszości romskiej, przedstawiony w relacji do wszystkich wykroczeń w danej kadencji”  obrazuje, iż w Komendzie Powiatowej w Żywcu – w przeciwieństwie do Urzędu Miasta w Żywcu - przestrzega się obowiązujące prawo (załącznik nr 7).
 

Załączniki:                                                                                                                                                                                                             od nr  1-7 oraz kserokopie wykazanych stron rocznika
 4) W dniu 26 czerwca 2015 r. Prokuratura Rejonowa Kraków Śródmieście Zachód w Krakowie umorzyła dochodzenie w sprawie publicznego znieważenia Romów z powodu ich przynależności etnicznej w dniu 3 czerwca 2013 r. w bliżej nieustalonym miejscu za pośrednictwem internetowego portalu społecznościowego Facebook i istniejącego na nim konta o nazwie „Łapczywa szmato” poprzez zamieszczenie oszczerczego komiksu, tj. o przestępstwo z art. 257 k.k. – wobec niewykrycia sprawcy przestępstwa (sygn.. akt 4Ds.106/15).
Jak wynika z uzasadnienia postanowienia o umorzeniu jego przyczyną jest odmowa przez Stany Zjednoczone Ameryki realizowania wniosków o pomoc w sprawach  przestępstw popełnionych za pośrednictwem Internetu. Jednocześnie Prokuratura poinformowała, że sprawa nadal pozostaje w jej sferze zainteresowania. Ponieważ jest to już kolejna sprawa umorzona z powodu braku współpracy strony amerykańskiej, przeto działania powinny podjąć służby dyplomatyczne. 
Poniżej przedstawiamy skan postanowienia Prokuratury:
……………………………………………….

5)  W dniu 30 czerwca 2015 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przesłało do Stowarzyszenia Romów w Polsce pismo w sprawie zbierania przez Ośrodek Pomocy Społecznej w Żywcu  danych na temat udzielanych świadczeń mieszkańcom narodowości romskiej (znak: DPS-I.5111.235.2015.AŁ).
Ustosunkowując się do sprawy Ministerstwo stwierdziło, że „nie dysponuje oraz nie prowadzi danych statystycznych w zakresie narodowości lub pochodzenia etnicznego osób ubiegających się lub pobierających świadczenia z pomocy społecznej” oraz, że: „Ośrodki pomocy społecznej również nie prowadzą takich statystyk.”.
Treść pisma jest potwierdzeniem naruszenia prawa przez MOPS w Żywcu, który takie dane prowadził i rozpowszechniał.
 
6) W czerwcu 2015 r. monitorowano strony internetowe pod kątem naruszenia przepisów kodeksu karnego  (art. 256 i 257), w tym m.in.: 

1)    http://wiadomosci.onet.pl/forum/ żebrzą na pieska;
2)    Błąd! Nieprawidłowy odsyłacz typu hiperłącze./ sopocki kościół opanowali żebracy;
3)    http:// www.strazmiejska.pl / w centrum coraz więcej żebraków wyłudza pieniądze;
4)    http://www.rp.pl/artykul/Włosi mają dość Romów;
5)    http://wiadowosci.wp.pl – Koczowisko Romów przy ulicy Lechickiej zostanie zlikwidowane;
6)    https://www.faacebook.com/bekazmurzynowicyganow.
Nie stwierdzono rażących przypadków powodujących konieczność wystąpienia do Prokuratury.

Prawnik Mobilnego Centrum  - Stanisław Rydzoń r.p.
Oświęcim, dnia 6 lipca 2015 r.   

Najnowsze w galerii

Napisz do redakcji

Stowarzyszenie Romów w Polsce
ul. Berka Joselewicza 5
32-600 Oświęcim
tel. 0 33 8426989
e-mail: 17421453@pro.onet.pl; stowarzyszenie@romowie.net
Licznik odwiedzin: 512 418 osób
Realizacja: HEXADE.COM (Grafik, projektant, webdesigner)